Dikkat Eksikliği Ve Hiperaktivite (Dehb) Belirtileri Nelerdir?

Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB), çocuklarda ve yetişkinlerde dikkat, hiperaktivite ve dürtüsellik gibi sorunlarla karakterize edilen bir nörogelişimsel bozukluktur. DEHB’nin belirtileri genellikle çocukluk döneminde ortaya çıkar, ancak bazı belirtiler yetişkinlikte de devam edebilir. İşte DEHB’nin yaygın belirtileri:

Dikkat Eksikliği Belirtileri

1. Dikkat Dağınıklığı:
   • Görevler ve aktiviteler sırasında kolayca dikkatin dağılması.
   • Ayrıntıları gözden kaçırma ve yanlış anlama.
   • Uzun süreli odaklanma güçlüğü.
2. Görev Tamamlama Zorluğu:

1. Talimatları takip etmede zorluk ve görevleri bitirmekte güçlük.
2. Görevleri ve projeleri tamamlama yerine sıklıkla yarıda bırakma.
3. Organizasyon Sorunları:

1. Görevleri ve eşyaları organize etmede zorluk.
2. İşleri ve zaman yönetimini planlama konusunda güçlük.
3. Unutkanlık:

1. Günlük aktiviteleri ve görevleri unutma.
2. Sık sık eşyaları kaybetme ve unuttukları şeylerle ilgili sorunlar yaşama.
3. Gözden Kaçırma:

1. Ödevlerde ve diğer görevlerde sık sık hata yapma.
2. Ayrıntıları gözden kaçırma ve tamamlanmış işleri kontrol etmeme.

Hiperaktivite Belirtileri

1. Sürekli Hareket Halinde Olma:
   • Otururken veya bir yerde uzun süre kalmakta zorlanma.
   • Sürekli hareket etme, kıpırdanma veya elleri ve ayakları oynatma.
2. Aşırı Konuşma:

1. Başkalarının konuşmasına veya düşünmesine fırsat vermeden sürekli konuşma.
2. Düşünmeden konuşma ve diğerlerini sözle kesme.
3. Yerinde Oturamama:

1. Sınıf veya toplantılarda oturduğu yerden kalkma.
2. Genellikle rahat durmakta zorluk çekme.

Dürtüsellik Belirtileri

1. Aniden Tepki Verme:
   • Düşünmeden hızlıca tepki verme ve konuşma.
   • Başkalarının sözünü kesme ve cümlelerini tamamlamadan atılgan davranma.
2. Sırasız Davranışlar:

1. İşleri sırasıyla yapmadan, sırayla hareket etmede zorluk.
2. Sabırsızlık ve hemen sonuç alma isteği.
3. Riskli Davranışlar:

1. Dikkatsizce riskli davranışlarda bulunma ve tehlikeli durumları göz ardı etme.
2. Kuralları ve sınırları dikkate almadan hareket etme.

Genel Özellikler

1. Duygusal Zorluklar:
   • Duygusal patlamalar, ani öfke nöbetleri ve sabırsızlık.
   • Hızlı ruh hali değişimleri ve duygusal dengeyi sağlamakta zorluk.
2. Sosyal Sorunlar:

1. Sosyal etkileşimlerde zorluk, arkadaş ilişkilerinde sorunlar yaşama.
2. Sosyal ipuçlarını ve sosyal normları anlama konusunda güçlük.
3. Akademik ve İş Performansında Zorluk:

1. Okul veya iş yerinde performans sorunları ve düşük verimlilik.
2. Görevlerin ve sorumlulukların yerine getirilmesinde güçlük.

DEHB belirtileri, bireyler arasında farklılık gösterebilir ve belirtiler zamanla değişebilir. Erken tanı ve uygun tedavi, DEHB olan bireylerin yaşam kalitesini artırabilir ve günlük yaşamlarını daha verimli hale getirebilir. Eğer DEHB belirtileri şüpheleniliyorsa, profesyonel bir değerlendirme ve tanı için bir psikolog, psikiyatrist veya çocuk gelişim uzmanına başvurmak önemlidir.

YETİŞKİN DİKKAT EKSİKLİĞİ BELİRTİLERİ NELERDİR?

Yetişkinlerde dikkat eksikliği, çocuklardaki gibi belirgin dikkat eksikliği, hiperaktivite ve dürtüsellik belirtileri gösterebilir. Ancak yetişkinlerde bu belirtiler genellikle farklı şekilde ortaya çıkabilir ve genellikle daha karmaşık bir şekilde deneyimlenir. İşte yetişkinlerde dikkat eksikliği belirtileri:

1. Dikkat Dağınıklığı

• Görevler Arasında Dalgınlık: Görevleri ve projeleri tamamlamada zorlanma; kolayca dikkatin dağılması.
• Ayrıntıları Gözden Kaçırma: İş veya kişisel yaşamda önemli ayrıntıları gözden kaçırma.
• Görev Tamamlamada Güçlük: Başlamış bir projeyi bitirmede zorlanma ve görevleri son tarihlerine kadar tamamlamada zorluk.

2. Organizasyon ve Planlama Zorlukları

• Zaman Yönetimi: Randevu ve son teslim tarihlerini kaçırma; zamanında yetiştirme konusunda zorlanma.
• Görev ve Proje Yönetimi: Görevleri ve projeleri organize etmede zorluk; işlerin önceliklendirilmesi ve planlanmasında güçlük.
• Unutkanlık: Eşyaları, randevuları veya önemli bilgileri unutma.

3. Dürtüsellik

• Ani Kararlar: Düşünmeden ani kararlar verme; riskli veya düşüncesiz davranışlar sergileme.
• Sabırsızlık: Beklemekte zorlanma ve hemen sonuç alma isteği; başkalarının konuşmasını sabırla dinlemekte zorlanma.
• Hızlı Tepkiler: Başkalarının sözlerini kesme veya cümlelerini tamamlamadan konuşma.

4. Konsantrasyon Sorunları

• Uzun Süreli Odaklanma: Uzun süreli görevlerde ve toplantılarda konsantrasyon sağlama konusunda zorluk.
• Çoklu Görev Yönetimi: Aynı anda birden fazla işi yönetmede zorlanma; birden fazla görevi aynı anda yapmakta güçlük.

5. Duygusal ve Sosyal Sorunlar

• Duygusal İstikrarsızlık: Hızlı ruh hali değişimleri, öfke patlamaları ve duygusal dengesizlikler.
• Sosyal İlişkilerde Sorunlar: Sosyal ilişkilerde zorluk, arkadaşlık ve iş ilişkilerinde problemler yaşama.

6. Akademik ve İş Performansında Zorluk

• İş Performansı: İş görevlerini ve sorumluluklarını yerine getirmekte zorlanma; işte düşük verimlilik ve performans sorunları.
• Öz Yeterlilik: İş ve kişisel yaşamda başarısızlık korkusu; düşük özgüven ve yetersizlik duygusu.

7. Motivasyon ve Enerji Seviyeleri

• Motivasyon Eksikliği: Görevleri başlatma ve tamamlama konusunda düşük motivasyon; enerjiyi sürdürmede güçlük.
• Yorgunluk ve Tükenmişlik: Sürekli yorgunluk ve tükenmişlik hissi; düşük enerji seviyeleri.

8. Kişisel ve Mesleki Sorunlar

• Kişisel Sorunlar: Günlük yaşamda sorunlar, düzensizlik ve sık sık aksaklıklar.
• Mesleki Sorunlar: İş hedeflerine ulaşmada güçlük ve kariyer gelişiminde engeller.

Yetişkinlerde DEHB, çocuklardaki gibi belirgin olmayabilir ve belirtiler genellikle daha ince, karmaşık ve farklı şekillerde ortaya çıkabilir. Bu belirtiler, kişinin genel yaşam kalitesini, iş performansını ve sosyal ilişkilerini etkileyebilir. Yetişkinlerde DEHB belirtilerinin doğru bir şekilde değerlendirilmesi ve tedavi edilmesi, yaşam kalitesini artırabilir ve günlük yaşamda daha iyi performans göstermelerine yardımcı olabilir. Eğer bu belirtiler yaşanıyorsa, profesyonel bir değerlendirme ve tedavi için bir psikolog veya psikiyatrist ile görüşmek faydalı olacaktır.